بسته بندی عسل از ضروریات حضور در بازارهای جهانی

شرایط آب و هوایی، ویژگی های خاک و موقعیت جغرافیایی، آذربایجان شرقی را به منطقه ای مناسب و مستعد برای کشاورزی تبدیل کرده است.
در این میان، برای ارتقای کمی و کیفی محصول برای ورود به بازارهای منطقه‌ای و جهانی، بسته بندی محصول از ضروریات نیاز‌های قبل ازعرضه به بازارجهانی است چرا که سرمایه گذاران برای شناساندن خود و محصول‌هایشان در بازار جهانی به بسته بندی مناسب و شکیل نیاز مبرم دارند.
آذربایجان شرقی با داشتن 844هزارو 594 کندوی زنبورعسل و با تولید حدود 8 هزار تن عسل و داشتن 10 هزارو 77 بهره بردار و تنوع خوب گیاهی در مراتع دامنه های کوههای همچون بزگوش ، سهند موجب شد که یکی از قطبهای مهم پرورش زنبورعسل در کشور باشد.
به طوری که چندین سال است از نظر تعداد کندو و بهره بردار رتبه اول کشوری و از نظر تولید عسل رتبه دوم کشوری را این استان به خود اختصاص دهد.
دکتر محمد مصری، پزشک عمومی درباره فوائد عسل می گوید: مصرف روزانه یک قاشق عسل گردش خون در رگها را تسریع می بخشد و موجب تولید آنتی اکسیدانهای خاصی در بدن انسان می شود. 
همچنین عسل برای افراد سالم، کسانی که کلسترول بالا و دیابت نوع 2 دارند، مفید است .
وی می افزاید : عسل زود جذب خون می شود، از ایجاد عفونت در معده و روده جلوگیری می نماید، در خون سازی مؤثر است، برطرف کننده یبوست و مسکنی است برای کسانی که دیرخواب می روند.
همچنین عسل برای دفع خستگی و فشردگی عضلات اثر خوبی دارد و برای کنترل انقباض عضلات سودمند است.
دکتر محمد مصری در ادامه می گوید: عسل بر میزان کلسیم خون می افزاید، در رفع سرفه و سوختگی ها، تقویت قلب، خونریزیها و حتی هموفیلی مؤثر است.
همچنین عسل در امراض ریوی کمک کننده خوبی است و در درمان زخم معده و اثنی عشر عامل مؤثری شناخته شده است.
وی تصریح می کند: عسل به علت این که زود وارد سوخت و ساز می شود می تواند به فوریت انرژی رسانده، ترمیم قوی کند و در سالخوردگان نیروی قابل توجهی به وجود می آورد.
رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان ‌شرقی می گوید: سالانه 8 هزار تن عسل در این استان تولید و علاوه بر پوشش بازارهای استانی، بخش کمی از آن نیز به میزان حدود 35 تن، به خارج از کشور صادر می‌شود.
مسعود محمدیان افزود: میزان عسل استحصالی از کندوهای مدرن 7036 تن و از کندوهای بومی 887 تن است یعنی 88و8درصد تولید عسل از کندوهای مدرن و11و2 درصد از کندوهای بومی است .
وی در ادامه گفت: در شش ماه نخست امسال، 17 و نیم تن عسل به خارج صادر شد و تا کنون عسل به صورت فله ای به برخی کشورها صادر می شدکه برای ساماندهی، بازارهای منطقه در حال بررسی است تا با بسته بندی مناسب، صادرات شکل بگیرد.
مسعود محمدیان افزود: عسل ایران توانایی رقابت و حضور در بازارهای جهانی را به علت داشتن کیفیت مناسب و قیمت تمام شده دارد.
وی ادامه داد: تنوع بسته بندی که در صادرات نقش عمده ای دارد، در دستور کار مشترک مدیریت صنایع کشاورزی و واحدهای بسته بندی است و تاکنون با ایجاد تنوع، به 20 نوع بسته بندی رسیده است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان ‌شرقی می افزاید :میانگین تولید عسل از هر کندوی مدرن 11و6 و از هر کندوی بومی 3و7 کیلو گرم دراستان است .
مسعود محمدیانوی اضافه کرد: سهم آذربایجان شرقی از میزان تولید عسل و تعداد کندوهای موجود کشور به ترتیب 17و6 درصد و 16و9 درصد است .
همچنین 15درصد بهره برداران کشور در این استان فعالیت می کنند.
وی درباره بیمه کندوها نیز گفت: تعداد کندو های زنبور عسل بیمه شده پارسال تا پایان شهریور امسال ،145هزارو 189 بود که به علت استقبال زنبورداران از بیمه کندوهای زنبور عسل، تعداد کندوهای بیمه شده در سال 91-90در مقایسه با سال90-89 در حدود 40 درصد افزایش داشته است .
امسال با شروع بیمه کندوها، به نظر می رسد این مقدار قابل افزایش باشد.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی نیز می گوید: بیشترین میانگین تولید عسل در کندوهای مدرن مربوط به شهرستان سراب با 19و8 کیلو گرم وکمترین مقدار مربوط به شهرستان آذرشهر با 2و3کیلو گرم است .
همچنین بیشترین میانگین تولید عسل از کندوهای بومی مربوط به شهرستان چاراویماق با 7ونیم کیلو گرم وشهرستان کلیبر بدون تولید است .
غفور عبداللهی گفت: طرح سرشماری کلنی‌های زنبور عسل هر سال در این استان از اول تا ششم مهرماه آغاز می شود و به مدت یک هفته و همزمان با سراسر کشور، در استان به اجراء درمی‌آید.
وی با اشاره به اهمیت به روز نمودن تعداد کلنی‌ها و همچنین تعداد بهره‌برداران پرورش دهنده زنبور عسل در سراسر استان گفت: این امر با هدف ایجاد بستری مناسب برای تولید کنندگان محصول عسل و توسعه دهی به این صنعت در استان با توجه به پتانسیل‌های موجود در شهرستان‌های آذربایجان شرقی از نظر تنوع آب و هوایی و پوشش گیاهی است .
غفور عبداللهی در ادامه اهمیت زیاد این سرشماری می گوید: چنانچه اطلاعات آماری دقیق از سرشماری حاصل آید، برنامه‌ریزی‌های آتی از دقت و صحت بالایی برخوردار می شود و مدیران را در تصمیم‌گیری بهتر یاری خواهد کرد.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مراغه می گوید: شهرستان مراغه با داشتن حدود 10 هزار کندوی زنبورعسل مدرن و 72578 کندوی بومی از نظر تعداد کندو و همچنین با تولید 1575 تن عسل در بین شهرستانهای استان دارای مقام اول است .
محمد نریمانی افزود: این شهرستان 20 درصد عسل استان را تولید می کند.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی می گوید: با توجه به اینکه سالانه بیش از 8 هزار تن عسل در استان تولید می شود، مقدار کمی از آن به صورت بسته بندی به فروش می رسد و بیشتر آن بدون بسته بندی و به صورت فله ای در بازار به فروش می رسد.
ایازبرنو گفت: خوشبختانه به تازگی در زمینه بسته بندی عسل، استقبال خوبی صورت گرفته است بطوری که 25 واحد بسته بندی بزرگ و کوچک در استان فعال هستند.
وی افزود: در بین این واحدها، عسل تولیدی استان در بزرگترین واحد بسته بندی کشور در تبریز، به مقدار 1200 تن در سال بسته بندی و به کل کشور ارسال می شود.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی همچنین گفت: واحد جدیدی در شبستر با ظرفیت 500 تن از محل کمک های فنی اعتباری با سرمایه گذاری 10 میلیارد ریالی به تولید رسیده است و بخش خصوصی با همکاری مدیریت صنایع کشاورزی در حال مطالعه، برای ایجاد برند مشترک با کشور ارمنستان برای هدف صادرات است.
مدیر یک واحد تولید و بسته بندی عسل در شهر تبریز می گوید: 95 درصد از محصولات این واحد به داخل کشور ارسال می شود و تنها 5 درصد به خارج از کشور، جمهوری آذربایجان و آفریقای جنوبی صادر می شود.
تورج جودی درباره علل کم بودن میزان صادرات عسل گفت: عواملی از قبیل مشکلات محدودیت بسته بندی، کمبود تنوع ظروف شیشه ای برای عسل، مراحل طولانی اخذ مجوزها برای صادرات، مشکلات گمرک، کمبود نقدینگی کارخانجات و بی اطلاع از کشورهای طالب عسل، باعث کاهش میزان صادرات عسل در مقایسه با میزان تولید آن در استان می شود.
وی گفت: با توجه به اینکه تبلیغات درستی از عسل ایرانی در سراسر جهان نمی شود تاق بازرگانی استان می تواند مهمترین نقش را در بهبود توسعه صادرات عسل از استان داشته باشد.
مهندس علی وثاقی، کارشناس رشته زنبور عسل، از شهرستان تبریز با تولید شش و نیم تن عسل از 230 کندو، زنبوردار نمونه استان در سال 1390 بود.
وی درباره علل انتخاب خود به عنوان زنبوردار نمونه استان می گوید: ارتقای کیفی عسل تولیدی، پیاده کردن سیستم دو ملکه ای در تمام کندوها و پایین آوردن مقدار ساکارز به یک در عسل تولیدی، از دلایل انتخابش بود.
وی درباره چگونگی افزایش کیفیت عسل گفت: با توجه به رشته تحصیلی ام که مرتبط با زنبورداری است توانستم دانش خود را به روز کنم و با استفاده نکردن از شکر برای تغذیه زنبورها و کاهش مقدار ساکارز حتی از مقدار استاندارد جهانی آن که یک هست، عسلی با کیفیت تر داشته باشم.
علی وثاقی که به علت علاقه شخصی به زنبورداری روی آورده، درباره مشکلات این کار هم می گوید: طبق تعریف سازمان جهاد کشاورزی، زنبورداری شاخه ای از علوم دامی است ولی زنبورداران را با هزینه بالا بیمه می کنند درصورتی که دامداران با هزینه کمتری بیمه می شوند.
این زنبوردار جوان 32 ساله در ادامه می گوید: ساخت عسل های تقلبی و وجود آنها در بازار، قیمت و کیفیت عسل طبیعی را تحت الشعاع قرار داده است به طوری که نبود عوامل اجرایی برای تشخیص عسل واقعی در بازار خرید، اعتماد مصرف کننده را از بین می برد و از طرفی به زنبوردار تولید کننده عسل طبیعی، ضرر اقتصادی وارد می کند.
وی می افزاید : در وضعیت فعلی، عسل در سبد کالای غذایی جایگاهی ندارد بنابراین از مسئولان مربوط درخواست می کنم برای حمایت از زنبورداران با تبلیغات و اطلاع رسانی فوائد مصرف عسل، جایگاهی برای این ماده مغذی در سبد کالای غذایی ایجاد کنند.
کارشناسان می گویند :یکی از مهمترین نکات مدیریتی در پرورش زنبور عسل انتخاب صحیح محل استقرار زنبورستان است.
ازجمله شرایط مطلوب برای محل استقرار یک زنبورستان و محل استقرارکندوها عبارتند از: شرایط آب و هوایی متعادل، پوشش گیاهی مناسب منطقه به عنوان منابع شهد وگرده برای زنبورعسل ، اهمیت وجود منبع آب سالم در اطراف زنبورستان، بهداشت منطقه زنبورستان برای جلوگیری ازابتلای زنبورها به بیماری، دور بودن زنبورستان ها از آلودگیهای صوتی و بوهای نامطلوب.
سالانه در کشور بیش از 50 هزار تن عسل تولید می‌شود که 300 هزار فرصت شغلی ایجاد کرده است .
ارزش ریالی عسل تولیدی بیش از چهار هزار میلیارد تومان برآورد شده است و صنعت زنبورداری 356 هزار میلیارد‏‎ ‎ریال ارزش غیرمستقیم در گرده ‌افشانی گیاهان دارد .
بر اساس جدیدترین اطلاعات موجود، ایران هشتمین تولیدکننده عسل دنیا و چهارمین دارنده کلنی‌های عسل جهان است و دو هزار تن از این محصول تولیدی، به کشورهای خارجی، صادر می‌شود.
آذربایجان غربی (خوی)، آذربایجان شرقی و گیلان مهمترین استانهای تولید کننده عسل در کشور هستند.

مرجع : استانداری آذربایجان شرقی – كشاورزي