بسته بندي و چاپ قسمت دوم – شــيوه هـــاي مختلف چــــاپ
شيوه هاي مختلف چاپ
دومين مرحل از اين روند طولاني و حساس، چاپ كردن اثر است. تقريبا تمام كارهاي چاپي به نحوي برش و تا مي خورند و امروزه كمتر در بسته بندي، به ويژه براي كالاهاي مصرفي، از كارهاي تك رنگ استفاده مي شود. چنين عواملي باعث مي شوند كه مرحله چاپ هم به نوبه خود داراي مراحلي باشد. بعضي از ماشين ها چهار رنگ يا بيشتر را هم زمان و به دنبال هم چاپ مي كنند اما در برخي ماشين هاي قديمي تر براي چاپ متعدد، بايد مقوا مكرر چاپ شود.بنابراين يك كار، ممكن است چندين بار داخل ماشين چاپ برود. بسته به تعدد مراحل و مواد چاپي، ماشين هاي چاپ مختلفي مي توانند در يك كار مشاركت كنند و روش هاي مختلف چاپ به تنهايي يا مكمل هم به كار گرفته شود.
در فروشگاه ها اجناس زيادي ديده مي شود كه هر يك به نحوي بر روي آنها اطلاعات و نقوشي چاپ شده است. سهم قابل توجهي از آنها مقوايي است. شيشه ها هم هنوز جايگاه خود را حفظ كرده اند. در كنار اين دو به انواع بسته هاي انعطاف پذير و بطري ها و ظروف پلاستيكي برمي خوريم، لفاف و پوشش بسياري از مواد غذايي از جنس سلوفان و پلاستيك است. برخي از بسته هاي داخل قفسه ها پوشش فويل يا قوطي فلزي دارند. در بسته هاي با ابعاد بزرگ تر و با مقاصد صنعتي يا واسطه اي زياد به بسته هاي چوبي بر مي خوريم. همه اين بسته ها، داراي نقوش و حروفي هستند كه بر روي آنها چاپ شده است. تنوع در اندازه و مواد توليدي و همچنين تفاوت در رنگ و كيفيت، اين نكته را آشكار مي سازد كه در چاپ آنها از روش هاي مختلفي استفاده شده است.
مواد و سطوح تشكيل دهنده بسياري از بسته ها امكان چاپ مطلوب را دارند و در برخي موارد، مطالب و نقوش يا تصاوير را روي ليبلي، از جنس كاغذ يا پلاستيك، جداگانه چاپ و به آن الحاق مي كنند. در اين موارد هم تا حدي امكان چاپ مستقيم روي بسته و كالا وجود دارد، اما پرهزينه يا كم كيفيت است. تصميم براي اين كه چگونه و بر چه اساس بايد يك روش چاپي را به كار بست، چالشي اساسي پيش روي طراحان، سازندگان، برنامه ريزان بسته بندي و متخصصان چاپ است.
تصميم درباره جزئيات نحوه چاپ و برنامه ريزي آن كاري تخصص است و به اطلاعات و تجربه اي زياد نياز دارد. اما داشتن اطلاعات كلي از روش هاي چاپ و دانستن تفاوت هاي اساسي و ويژگي هاي بارز هر روش، براي تمام كساني كه در عرصه بسته بندي فعاليت مي كنند، ضروري است. اين ضرورت براي طراحان، بيشتر احساس مي شود. آنان علاوه بر دانستن كليات، بايد به خطرات و خصوصيات هر روش چاپي و نكاتي كه بايد در طراحي براي هر يك از ماشين هاي چاپي رعايت كرد. آگاهي و تسلط كافي داشته باشند. طراحان گرافيك بايد روش ها و ماشين آلات چاپ را بشناسند. با مواد و سطوحي كه مي توانند با اين روش ها چاپ شوند آشنا باشند، ابعاد و دقت عمل هر كدام را بدانند، و از حدود سرعت و هزينه هاي آنها اطلاعاتي داشته باشند. طراحان و توليد كنندگان بسته بندي هر چه بيشتر به روش ها، نوع عملكرد و ويژگي هاي شيوه هاي مختلف چاپ تسلط داشته باشند، تصميم بهتري در مورد روند چاپ كار خود خواهند گرفت. پيگيري مداوم تحولات صنعت چاپ بايد يكي از فعاليت هاي روزمره طراحان و برنامه ريزان بسته بندي باشد.
تصميم درباره جزئيات نحوه چاپ و برنامه ريزي آن كاري تخصص است و به اطلاعات و تجربه اي زياد نياز دارد. اما داشتن اطلاعات كلي از روش هاي چاپ و دانستن تفاوت هاي اساسي و ويژگي هاي بارز هر روش، براي تمام كساني كه در عرصه بسته بندي فعاليت مي كنند، ضروري است. اين ضرورت براي طراحان، بيشتر احساس مي شود. آنان علاوه بر دانستن كليات، بايد به خطرات و خصوصيات هر روش چاپي و نكاتي كه بايد در طراحي براي هر يك از ماشين هاي چاپي رعايت كرد. آگاهي و تسلط كافي داشته باشند. طراحان گرافيك بايد روش ها و ماشين آلات چاپ را بشناسند. با مواد و سطوحي كه مي توانند با اين روش ها چاپ شوند آشنا باشند، ابعاد و دقت عمل هر كدام را بدانند، و از حدود سرعت و هزينه هاي آنها اطلاعاتي داشته باشند. طراحان و توليد كنندگان بسته بندي هر چه بيشتر به روش ها، نوع عملكرد و ويژگي هاي شيوه هاي مختلف چاپ تسلط داشته باشند، تصميم بهتري در مورد روند چاپ كار خود خواهند گرفت. پيگيري مداوم تحولات صنعت چاپ بايد يكي از فعاليت هاي روزمره طراحان و برنامه ريزان بسته بندي باشد.
روش ها يا شيوه هاي چاپ بسيار متنوع هستند و از منظرهاي مختلف مي توان آنها را تقسيم و دسته بندي كرد. رشد و بالندگي صنعت چاپ سبب كارآيي فوق العاده اغلب ماشين آلات و روش هاي چاپ شده است. بسياري از كارها كه قبلا در انحصار شيوه اي از چاپ بود اكنون با روش هاي ديگر هم ميسر است. با اين وجود در تقسيم بندي هاي كلي روش هاي چاپ را به گروه هايي تقسيم كرده اند. بر اساس يكي از جديدترين دسته بندي ها روش هاي چاپي را مي توان به دو گروه چاپ هاي تماسي و چاپ هاي غير تماسي تقسيم كرد.
گروه چاپ هاي تماسي: مجموع اي از سيستم هاي مختلف هستند كه براي پديد آوردن تصاوير و حروف، مركب به وسيله يك واسطه، به روي سطح چاپي منتقل مي گردد. اين روش ها كه همان روش هاي سنتي چاپ هستند، همچنان روش هاي اصلي و پركاربرد توليدات چاپي ، به ويژه در عرصه بسته بندي، به شمار مي روند، برحسب نوع عمليات و نحوه انتقال مركب بر روي سطح چاپ شونده اين گروه خود به چهار روش عمده تقسيم مي شوند: چاپ صاف يا مسطح مانند افست و چاپ سنگي، چاپ برجسته نظير لترپرس و فلكسوگرافي، چاپ گود مانند هليوگراور و پدپرينت، و چاپ توري همچون سيلك اسكرين و استنسيل .
چاپ مسطح يا صاف از متداول ترين شيوه هاي چاپ در بسته بندي و مطبوعات است، كه گاهي چاپ ليتوگرافي، و معمولا به آن چاپ افست مي گويند. افست يكي از پركاربردترين و پرطرفدارترين روش هاي چاپ محسوب مي شود. اين روش بر اساس ضديت مركب چرب با آب بنيان نهاده شده و در آن به كمك، تغييراتي كه نور در تركيبات نقره ايجاد مي كند، طرح بر روي فيلم و سپس زينك منتقل مي شود و بعد از آن روي كاغذ مي آيد.
طراحان گرافيك بايد درباره ابعاد و نوع ماشين افستي كه قرار است كار با آن چاپ شود شناخت و آگاهي كافي داشته باشند. فضاي لازم را براي علامت هاي تنظيم رنگ ها و ضرورت هاي چاپ نظير لب پنجه را در نظر بگيرند
همچنين طراحان در اسكن، طراحي و ذخيره فايل، كيفيت لازم را به كار بندند، اندازه ترام را با توجه به نوع مقوا يا سطح چاپي انتخاب كنند و در نظر داشته باشند آنچه در مونيتور ديده مي شود دقيقا روي كاغذ نخواهد آمد.
هر چند بيشترين كاربرد افست، چاپ بر روي كاغذ و مقواست اما در مواردي روي انواع پلاستيك و فلز و حتي بر روي پارچه هم از آن بهره مي گيرند، در چاپ روي مقوا، به ويژه مقواهاي ضخيم جعبه ها، اگر جهت راه الياف در راستاي تا نباشد، محل هاي تا شكسته و معيوب مي شوند. براي جلوگيري از اين نقص، هنگام سفارش مقوا، بايد به علامت راه الياف روي لفاف آن توجه كرد.
طراحان گرافيك بايد درباره ابعاد و نوع ماشين افستي كه قرار است كار با آن چاپ شود شناخت و آگاهي كافي داشته باشند. فضاي لازم را براي علامت هاي تنظيم رنگ ها و ضرورت هاي چاپ نظير لب پنجه را در نظر بگيرند
همچنين طراحان در اسكن، طراحي و ذخيره فايل، كيفيت لازم را به كار بندند، اندازه ترام را با توجه به نوع مقوا يا سطح چاپي انتخاب كنند و در نظر داشته باشند آنچه در مونيتور ديده مي شود دقيقا روي كاغذ نخواهد آمد.
هر چند بيشترين كاربرد افست، چاپ بر روي كاغذ و مقواست اما در مواردي روي انواع پلاستيك و فلز و حتي بر روي پارچه هم از آن بهره مي گيرند، در چاپ روي مقوا، به ويژه مقواهاي ضخيم جعبه ها، اگر جهت راه الياف در راستاي تا نباشد، محل هاي تا شكسته و معيوب مي شوند. براي جلوگيري از اين نقص، هنگام سفارش مقوا، بايد به علامت راه الياف روي لفاف آن توجه كرد.
چاپ افست از دقت عمل كافي براي توليد آثار دقيق و نفيس برخوردار است و در تيراژهاي نسبتا كم، براي كارهاي با كيفيت، مقرون به صرفه تر از ساير روش هاست. از اين رو چاپ مسطح يا افست، يكي از رايج ترين و پررونق ترين روش هاي چاپ است.
چاپ برجسته روشي بسيار قديمي از چاپ است كه هنوز اعتبار خود را حفظ كرده. در اين روش ابتدا يك كليشه برجسته توليد و آن را به مركب آغشته مي كنند. سپس سطح كليشه برجسته، نظير يك مهر، نقش را روي ماده چاپي منتقل مي كند. همچين اين امكان وجود دارد كه مجموعه از تيغ و خط تا را در يك قالب گردهم آوره و با اين روش روي مقوا فرود آورند و از اين طريق آن را به شكل دلخواه بريده، تبديل به يك شي حجم دار، مانند جعبه نمايندو انواع سطوح چاپي از كاغذ و مقواهاي نسبتا صخيم گرفته تا ورق هاي پلاستيكي و فلزي را مي توان با اين روش چاپ كرد.
چاپ برجسته روشي بسيار قديمي از چاپ است كه هنوز اعتبار خود را حفظ كرده. در اين روش ابتدا يك كليشه برجسته توليد و آن را به مركب آغشته مي كنند. سپس سطح كليشه برجسته، نظير يك مهر، نقش را روي ماده چاپي منتقل مي كند. همچين اين امكان وجود دارد كه مجموعه از تيغ و خط تا را در يك قالب گردهم آوره و با اين روش روي مقوا فرود آورند و از اين طريق آن را به شكل دلخواه بريده، تبديل به يك شي حجم دار، مانند جعبه نمايندو انواع سطوح چاپي از كاغذ و مقواهاي نسبتا صخيم گرفته تا ورق هاي پلاستيكي و فلزي را مي توان با اين روش چاپ كرد.
از مهم ترين ماشين هاي چاپ برجسته، لترپرس است كه از قديمي ترين ماشين هاي چاپ به شمار مي رود. حروف سربي اختراع گوتنبرگ هنوز در اين ماشين ها كاربرد دارد. در مقايسه با چاپ افست ، چاپ به اين روش دقت عمل كمتري دارد بنابراين كاربرد آن محدود به چاپ تك رنگ حروف شده است. ماشين لترپرس براي چاپ سطوح با انعطاف پذيري كم و ضخيم، چاپ تيغ قالب، و برجسته كاري بي رقيب است. به همين سبب اين شيوه در چاپ بسته بندي كاربرد فراوان يافته است. چاپ ملخي يك نوع چاپ لترپرس در اندازه و سرعت كمتر است. از اين ماشين مي توان براي چاپ و تيغ زني روي سطوح كوچك وتيراژ هاي كم استفاده كرد. دايكات خود را در چاپ تك رنگ و برس سطوح مختلف بزرگ و انعطاف ناپذير، مانند انواع كارتن ها يا ورق هاي فلزي و پلاستيكي، حفظ كرده است. از ديگر روش هاي چاپ برجسته چاپ فلكسوگرافي است كه در بسته بندي هاي انعطاف پذير كاربرد زيادي دارد. در اين شيوه از كليشه هاي انعطاف پذير لاستيكي استفاده مي شود. سرعت بالا و چاپ به شكل رول روي انواع مواد، از دلايل استقبال از اين روش چاپي است.
دقت دست انداركاران اين چاپ و طراحان ، براي تهيه و تنظيم صحيح كليشه ها يا تيغ قالب و مطابقت با مراحل قبلي وبعدي از الزامات يك كار مطلوب است.
دقت دست انداركاران اين چاپ و طراحان ، براي تهيه و تنظيم صحيح كليشه ها يا تيغ قالب و مطابقت با مراحل قبلي وبعدي از الزامات يك كار مطلوب است.
مرجع مطالب :
مجله فناوري و توسعه صنعت بسته بندي
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.